Over de Verenigde Staten (VS)

Geschiedenis van Amerika

De Amerikaanse geschiedenis omvat de Onafhankelijkheidsoorlog (1775-1783), de expansie na onafhankelijkheid, en de Burgeroorlog (1861-1865) over slavernij en staatsrechten. In de 20e eeuw speelde de VS een sleutelrol in wereldoorlogen en de Koude Oorlog, sterk bepalend voor de moderne wereldorde.

• Precolumbiaans Amerika: Indianen ontwikkelden geavanceerde culturen; komst Europeanen veroorzaakt ingrijpende veranderingen.
• Spaanse expedities: Spanjaarden verkenden, Hernando de Soto leidde expeditie in 1539, introduceerde paarden.
• Koloniale tijd (1607-1763): Eerste permanente Engelse nederzetting Jamestown in 1607; uitbreiding tot 13 koloniën.
• Strijd om de onafhankelijkheid (1763-1789): Onafhankelijkheidsverklaring in 1776; Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog tot erkenning VS in 1783.
• Groei van de VS (1789-1849): Uitbreiding grondgebied door Louisiana Purchase, annexatie Texas, Mexicaans-Amerikaanse Oorlog.
• Afschaffing van de slavernij: Burgeroorlog (1849-1865): Afschaffing slavernij, burgeroorlog tussen Noord en Zuid, Lincoln's presidentschap.
• Opkomende wereldmacht (1865-1918): Wederopbouw na burgeroorlog, industriële groei, transcontinentale spoorwegen, invloed uitbreiding.
• Isolationisme (1918-1941): Focus op binnenlandse zaken, economische groei gevolgd door Grote Depressie, einde met Pearl Harbor.
• Tweede Wereldoorlog en Koude Oorlog (1941-1964): Cruciale rol in WOII, opkomst als supermacht, spanningen met Sovjet-Unie.
• Vietnam en sociale onrust (1964-1980): Involvement in Vietnamoorlog, burgerrechtenbewegingen, politieke moorden.
• Supermacht (1980-1988): Economische groei, Koude Oorlog intensivering, conservatief beleid onder Reagan.
• Hedendaags Amerika (1988-heden): Centrale rol in mondiale aangelegenheden, 9/11, financiële crisis van 2008, politieke en sociale veranderingen.

Geografie van de VS

De Verenigde Staten, gelegen in Noord-Amerika, kenmerken zich door een uitgebreide geografische diversiteit. Het land omvat meerdere klimaatzones, landschappen en natuurlijke hulpbronnen, van uitgestrekte vlaktes tot hoge bergketens.

Bestuurlijke indeling

Sinds de Onafhankelijkheidsverklaring in 1776, toen de Verenigde Staten bestond uit 13 staten, is het land uitgegroeid tot een federatie van vijftig staten en een federaal district. Deze staten zijn: Alabama, Alaska, Arizona, Arkansas, Californië, Colorado, Connecticut, Delaware, Florida, Georgia, Hawaï, Idaho, Illinois, Indiana, Iowa, Kansas, Kentucky, Louisiana, Maine, Maryland, Massachusetts, Michigan, Minnesota, Mississippi, Missouri, Montana, Nebraska, Nevada, New Hampshire, New Jersey, New Mexico, New York, North Carolina, North Dakota, Ohio, Oklahoma, Oregon, Pennsylvania, Rhode Island, South Carolina, South Dakota, Tennessee, Texas, Utah, Vermont, Virginia, Washington, West Virginia, Wisconsin en Wyoming. Het District of Columbia, beter bekend als Washington D.C., is geen staat maar een federaal district.

Twee staten, Alaska en Hawaï, hebben geen directe grenzen met de andere staten. Alaska, enkel grenzend aan Canada, is de grootste staat qua oppervlakte (1.700.578 km²), terwijl Rhode Island de kleinste is (4003 km²). Californië heeft de grootste bevolking, terwijl Wyoming de minste inwoners telt. Elke staat heeft ook een bijnaam, vaak zichtbaar op de nummerplaten van auto's.

Steden

In de Verenigde Staten bevinden zich enkele van de meest prominente en invloedrijke steden ter wereld. New York, Los Angeles, Chicago, Houston, Phoenix en Philadelphia voeren de lijst aan als de zes grootste steden, elk met een bevolking van meer dan anderhalf miljoen mensen.

Naast deze grote steden, zijn er tal van andere belangrijke stedelijke gebieden, waaronder: Albuquerque, Atlanta, Austin, Baltimore, Boston, Charlotte, Cincinnati, Cleveland, Columbus, Dallas, Denver, Detroit, El Paso, Fresno, Honolulu, Indianapolis, Jacksonville, Las Vegas, Long Beach, Memphis, Miami, Milwaukee, Minneapolis, Nashville, New Orleans, Oklahoma City, Pittsburgh, Portland, Richmond, Sacramento, Saint Louis, Salt Lake City, San Antonio, San Diego, San Francisco, San José, Seattle, Tampa, Tucson, Virginia Beach en Washington D.C.

Elk van deze steden heeft zijn eigen unieke karakter en draagt bij aan de culturele en economische diversiteit van de Verenigde Staten. Ze zijn centra voor zaken, cultuur, onderwijs en politiek, en trekken jaarlijks miljoenen bezoekers van over de hele wereld.

Landschap

Het Amerikaanse landschap omvat zeven geografische gebieden:

• De kustvlakte langs de Atlantische kust, met stranden en moerassen.
• De Appalachen, een bergketen die zich uitstrekt van Canada tot het zuiden van de Verenigde Staten.
• De Mississippivlakte, een vruchtbaar gebied rond de Mississippi rivier.
• De Great Plains, een uitgestrekt gebied van vlaktes en prairies in het midden van het land.
• De Rocky Mountains, een indrukwekkende bergketen die zich uitstrekt van Canada tot New Mexico.
• Het Grote Bekken, een droog, hooggelegen gebied tussen de Rocky Mountains en de Sierra Nevada.
• De Cascade Range langs de Grote Oceaan, bekend om zijn vulkanische bergen.

Klimaat

Het klimaat in de Verenigde Staten toont significante verschillen per regio. Over het algemeen kent het land vier seizoenen, maar de intensiteit en duur van deze seizoenen wisselen sterk per gebied. Het noordoosten heeft koude winters en warme zomers, terwijl het zuidoosten vaak een vochtiger klimaat heeft. Het zuidwesten is bekend om zijn droge, woestijnachtige omstandigheden, en de westkust heeft over het algemeen milder weer. Alaska heeft een arctisch klimaat, terwijl Hawaii en de Amerikaanse gebieden in de Stille Oceaan tropische klimaten hebben. Deze klimatologische verschillen dragen bij aan de diverse natuurlijke omgevingen in de VS.

Bevolking van de Verenigde Staten

De bevolking van de Verenigde Staten is een diverse mix, gevormd door eeuwenlange immigratie uit verschillende delen van de wereld. Deze diversiteit heeft geleid tot een complexe samenstelling van sociale klassen, waarbij economische verschillen en culturele achtergronden een belangrijke rol spelen. Religie in Amerika is veelzijdig en diep verankerd, met een historische nadruk op godsdienstvrijheid en een duidelijke scheiding tussen kerk en staat.

Immigratie

Immigratie heeft een cruciale rol gespeeld in de vorming van de Verenigde Staten. Naast de oorspronkelijke Britse kolonisten, werden grote aantallen Afrikanen gedwongen naar Amerika gebracht voor slavenarbeid. In de 19e eeuw domineerden Ierse en Duitse immigranten, gevolgd door mensen uit Zuid- en Oost-Europa, waaronder Italianen, Grieken, Russen en Polen. Chinese immigranten kwamen ook in aanzienlijke aantallen. Tussen 1890 en 1924 arriveerden meer dan 15 miljoen immigranten in de VS. Sinds de jaren 80 is er een significante toename van immigranten, voornamelijk uit Latijns-Amerika en Azië. De VS kent ook een aanzienlijk aantal illegale immigranten, vooral uit Mexico, vanwege de welvaartsverschillen en de beschikbaarheid van laagbetaald werk.

Sociale klassen

Hoewel de Verenigde Staten het hoogste bruto nationaal product ter wereld hebben, leeft 15% van de bevolking onder de armoedegrens. De sociale structuur is gelaagd, met een kleine groep extreem rijken die een onevenredige invloed hebben op cultuur en politiek.

Religie

De Verenigde Staten garanderen sinds 1791 godsdienstvrijheid en de scheiding van kerk en staat, maar religie speelt nog steeds een belangrijke rol in de samenleving. De meerderheid van de Amerikanen is christen, met protestanten als grootste groep. Katholieken vormen ook een aanzienlijk deel van de bevolking, vooral door immigratie uit Latijns-Amerika. Andere religies zoals het jodendom, de islam en het boeddhisme zijn ook vertegenwoordigd. Ondanks een daling in kerkleden blijft religie een belangrijk aspect in het leven van veel Amerikanen. De scheiding tussen kerk en staat leidt soms tot conflicten, zoals debatten over gebed op openbare scholen en de weergave van religieuze symbolen in openbare ruimtes.

Amerikaanse overheid

De Verenigde Staten is een federale republiek, geworteld in de principes van de grondwet en gekenmerkt door een sterke democratische traditie. Het hart van de wetgevende macht is het Congres, bestaande uit de Senaat en het Huis van Afgevaardigden. De president, momenteel Joe Biden, wordt elke vier jaar gekozen via een systeem van kiesmannen, waarbij het aantal kiesmannen per staat verschilt en afhankelijk is van de bevolkingsgrootte. De grondwet bepaalt dat een president maximaal twee termijnen mag dienen.

Staatsinrichting

De staatsinrichting van de VS is uniek met haar federale structuur waarbij de meeste staten aanzienlijke autonomie hebben. Naast de presidentiële en congresverkiezingen, spelen de staten een cruciale rol in het bepalen van hun eigen wetten en beleid. De federale overheid bestaat uit verschillende ministeries, de federale rechterlijke macht, en agentschappen zoals de CIA.

Politieke partijen

De politieke arena wordt gedomineerd door twee grote partijen: de Republikeinse Partij, die conservatiever is, en de Democratische Partij, die progressiever is. Hoewel er kleinere partijen bestaan, hebben deze beperkte invloed op nationaal niveau.

Rechtspraak en wetshandhaving

De rechtspraak in de VS is gebaseerd op het Angelsaksische common law-systeem, met een belangrijke rol voor jurisprudentie en juryrechtspraak. Het rechtssysteem is verdeeld tussen federale en staatswetten, met lokale overheden die ook hun eigen regels kunnen hebben. De federale en lokale overheden werken samen met instanties zoals de Amerikaanse ambassade om wetten te handhaven en te interpreteren.

Buitenlandse betrekkingen

De VS heeft een prominente rol in internationale betrekkingen, mede door zijn militaire, economische en culturele invloed. Het land heeft een geschiedenis van wisselend tussen isolationisme en interventionisme.

Betrekkingen met Nederland

De betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Nederland zijn sterk en veelzijdig, met samenwerking binnen de NAVO en andere internationale verdragen. Er zijn diplomatieke missies in beide landen, en de landen werken samen op gebieden zoals handel en defensie. Als Nederlander heb je ook een visum nodig om Amerika binnen te komen. 

Militaire strategie

De militaire strategie van de VS wordt bepaald door de Nationale Defensiestrategie en de presidentiële Veiligheidsstrategie. Deze documenten, die ongeveer elke vier jaar worden herzien, vormen de basis voor het Amerikaanse defensiebeleid en de benadering van internationale veiligheidskwesties.

Amerikaanse economie

De economie van de VS evolueerde van agrarisch naar industrieel en technologisch leiderschap, gemarkeerd door de Industriële Revolutie en de Grote Depressie, met herstel door de New Deal. De Amerikaanse dollar is cruciaal in de wereldhandel. De VS is sterk in landbouw, technologie-export en een belangrijke speler in de wereldwijde energieproductie.

Geschiedenis van de economie

De economische geschiedenis van de Verenigde Staten evolueerde van een agrarische focus in de koloniale tijd naar industriële expansie in de 19e eeuw. In de 20e eeuw werd het land een wereldleider in technologie en diensten. Belangrijke momenten zijn de Industriële Revolutie, de Grote Depressie, de naoorlogse groei, de opkomst van de informatietechnologie en globalisering. Deze ontwikkelingen hebben de VS gevormd tot een economische supermacht met invloed op de wereldwijde economie.

De dollar

De Amerikaanse dollar is essentieel voor zowel de binnenlandse als de wereldwijde economie. Het is de standaardvaluta voor Amerikaanse transacties en een belangrijke valuta in de internationale handel en reservevaluta voor vele landen. De waarde van de dollar, beheerd door de Federal Reserve, beïnvloedt wereldwijde financiële markten en handel. In tijden van economische onzekerheid dient de dollar vaak als een 'veilige haven' voor investeerders.

Import en export

De VS is cruciaal in landbouw, met een leidende rol in de productie en export van kaas, graan, sojabonen en andere producten, ondanks dat slechts 3% van de beroepsbevolking in de sector werkt, dankzij geavanceerde technologie. Daarnaast is de Amerikaanse economie sterk in export van motorvoertuigen, vliegtuigen, en elektronische apparatuur, en importeert het voornamelijk ertsen, aardolie en machines. De VS heeft belangrijke handelsrelaties met landen als Canada, Mexico en Duitsland.

De Grote Depressie

De Grote Depressie, die in 1929 begon met de beurscrash en duurde tot de vroege jaren 1940, was een dieptepunt in de wereldwijde economie. Het leidde tot extreme werkloosheid, bedrijfsfaillissementen, en armoede in de Verenigde Staten. De crisis werd aangepakt door de New Deal van president Franklin D. Roosevelt, die hervormingen en programma's introduceerde voor economisch herstel en sociale zekerheid. De Depressie eindigde met het begin van de Tweede Wereldoorlog, die een opleving van industriële activiteit en banengroei teweegbracht.

Energievoorziening

De energieconsumptie in de VS is aanzienlijk, met een verbruik van ongeveer 7,8 ton olie-equivalent per persoon per jaar, wat het land na Canada tot een van de grootste energieverbruikers ter wereld maakt. De VS leidt in de productie van vloeibaar aardgas, aluminium, zwavel, fosfaten en zout en is ook een belangrijke producent van koper, goud, steenkool, ruwe olie, stikstof, ijzererts, zilver, uranium, lood, zink, mica, molybdeen en magnesium. Ondanks een afname in productie blijft het land een wereldleider in de productie van ruwijzer, ijzerlegeringen, staal, motorvoertuigen en synthetisch rubber.

Vervoer in Amerika

In de Verenigde Staten is het vervoerssysteem essentieel voor de verbinding van het uitgestrekte land. Het Interstate Highway System vormt hierin een cruciale schakel, waardoor de auto het voornaamste vervoermiddel is voor korte tot middellange afstanden. In veel Amerikaanse steden, met uitzondering van enkele zoals New York en San Francisco waar het openbaar vervoer goed ontwikkeld is, is er geen effectief alternatief voor de auto. Dit is duidelijk zichtbaar in steden als Los Angeles, die voornamelijk zijn ontworpen voor autogebruik. Deze afhankelijkheid van de auto draagt bij aan de hoge energieconsumptie per hoofd van de bevolking in de VS.

Cultuur van de Verenigde Staten van Amerika

De Amerikaanse cultuur, deel van de westerse beschaving, is gevormd door de diverse erfgoederen van haar kolonisten en heeft wereldwijd invloed uitgeoefend, vooral in muziek, film en technologie. De Afro-Amerikaanse invloed is prominent in muziek en entertainment, terwijl de inheemse Amerikaanse invloed vooral zichtbaar is in topografische namen. Amerikaanse iconen verschillen van historische figuren tot hedendaagse beroemdheden, en het land is een broedplaats voor innovatie in wetenschap en technologie.

Beeldende kunst

De Amerikaanse beeldende kunst heeft zich ontwikkeld van historische taferelen en portretten in de late 18e eeuw tot diverse moderne stromingen. De Hudson River School was Amerika's eerste bekende schilderschool, opgericht door Thomas Cole. In de 20e eeuw leidde de opkomst van abstract expressionisme, met kunstenaars als Jackson Pollock en Willem de Kooning, tot een unieke Amerikaanse bijdrage aan de wereldkunst. Popart, met Andy Warhol en Roy Lichtenstein, gebruikte elementen uit de Amerikaanse popcultuur, terwijl realisme, vertegenwoordigd door Edward Hopper en Norman Rockwell, populair bleef.

Literatuur

De Amerikaanse literatuur, oorspronkelijk deel van de Engelse literaire traditie, ontwikkelde geleidelijk een uniek Amerikaans karakter. Schrijvers als Mark Twain, Henry James, en Edgar Allan Poe hebben bijgedragen aan een rijke literaire erfenis. De literatuur werd sociaal geëngageerder tijdens de Depressie van de jaren dertig, met werken als "The Grapes of Wrath" van John Steinbeck. Na de Tweede Wereldoorlog diversifieerde de Amerikaanse literatuur sterk, met een toename van genreliteratuur en een complexe mix van modernistische en traditionalistische stijlen uit verschillende culturele achtergronden.

Talen

Engels is de meest voorkomende taal en functioneert als de de nationale taal, gesproken door de meerderheid van de bevolking. Spaans is de tweede meest gesproken taal, dankzij de grote Latino gemeenschap en nabijheid van Latijns-Amerika. Andere talen zoals Chinees, Tagalog, Vietnamees, Arabisch, Frans en Koreaans zijn ook prominent, reflecterend de diversiteit van immigrantengemeenschappen. Inheemse Amerikaanse talen blijven onderdeel van het linguïstische landschap, al zijn ze minder wijdverspreid. Deze talen vormen samen een mozaïek van linguïstische diversiteit, kenmerkend voor het multiculturele erfgoed van de VS.

Nationale Feestdagen

Dit zijn de nationale feestdagen in de Verenigde Staten: 

• Nieuwjaarsdag (1 januari)
• Martin Luther King Jr. Day (derde maandag in januari)
• President's Day (derde maandag in februari)
• Memorial Day (laatste maandag in mei)
• Onafhankelijkheidsdag (4 juli)
• Labor Day (eerste maandag in september)
• Columbus Day (tweede maandag in oktober)
• Veterans Day (11 november)
• Thanksgiving (vierde donderdag in november)
• Kerstmis (25 december)

Onderwijs in de Verenigde Staten

Het onderwijssysteem in de Verenigde Staten is gedecentraliseerd en varieert per staat. Het bestaat uit drie niveaus: basisonderwijs (elementary school), voortgezet onderwijs (middle en high school) en hoger onderwijs (colleges en universiteiten). De basisschool loopt van kindergarten tot de vijfde of zesde klas, gevolgd door middle school tot de achtste klas en high school tot de twaalfde klas. Hoger onderwijs omvat zowel undergraduate (bachelor) als graduate (master en doctoraat) programma's. Het Amerikaanse onderwijssysteem staat bekend om zijn flexibiliteit in cursusaanbod en specialisaties.

Gezondheidszorg in Amerika

De gezondheidszorg in de Verenigde Staten is een van de duurste ter wereld, met veel Amerikanen die geen toegang hebben tot betaalbare zorg. Federale programma's zoals Medicare en Medicaid bieden dekking voor ouderen, gehandicapten en armen, maar een aanzienlijk deel van de bevolking valt buiten deze regelingen. De Patient Protection and Affordable Care Act, bekend als Obamacare, heeft het aantal onverzekerden verminderd, maar de uitdagingen van hoge kosten en beperkte toegang blijven bestaan. Overgewicht en obesitas zijn grote gezondheidsproblemen, vooral in lagere sociale klassen.

Defensie in de VS

De strijdkrachten van de Verenigde Staten omvatten de Army (landmacht), Navy (marine), Air Force (luchtmacht), Marine Corps (marinierskorps) en de Coast Guard (kustwacht). De Coast Guard valt onder het Department of Homeland Security, maar kan in oorlogstijd onder de Navy vallen. De strijdkrachten, geleid door de president als opperbevelhebber, zijn georganiseerd onder het Department of Defense. Met 1,4 miljoen actieve dienstleden, reservisten en National Guard, is het een van 's werelds grootste militaire machten.

Symboliek van de Verenigde Staten

De symboliek van de Verenigde Staten omvat de nationale vlag met 13 strepen voor de oorspronkelijke koloniën en 50 sterren voor de staten. Het grootzegel, met de Amerikaanse zeearend, wordt gebruikt voor het verzegelen van officiële documenten. De vlag van Fort McHenry inspireerde het volkslied "The Star-Spangled Banner". Deze symbolen vertegenwoordigen de Amerikaanse geschiedenis en waarden.